‘Mobiliteitstransitie nog in kinderschoenen’

Met de OV-fiets bedacht Haverman (55) zo’n twintig jaar geleden een van de eerste deelfietsen ter wereld. “De combinatie fiets en ov maakt het leven in steden veel fijner. Alleen als die totale reis goed is zijn automobilisten bereid de auto te laten staan. En iedereen in Nederland heeft thuis minstens wel één fiets staan, maar op de eindbestemming niet. Dus daar moest een fiets beschikbaar komen.”

Strijd om de openbare ruimte

De huidige technologische mogelijkheden bieden wel voordelen ten opzichte van de lowtechfiets van destijds. Die mogelijkheden moeten we omarmen, vindt hij, en zo belandde hij in 2017 bij het Chinese Mobike dat free floating-deelfietsen in Nederland introduceerde. “Dat biedt gebruikers veel meer flexibiliteit. Met doorontwikkelde concepten kun je via de app het slot openen en enkele reisjes naar een bestemming maken, terwijl je met de OV-fiets retourritjes van en naar een bepaald station maakt. Ik vond het heel interessant om mee te kunnen denken waar die ontwikkeling heengaat.”

Niet iedereen was even enthousiast over de komst van deelfietsen in Nederland. In die jaren ontstond een wildgroei aan deelfietsconcepten, waarbij sommige fabrikanten bergen deelfietsen in steden neerzetten. Gemeenten als Amsterdam besloten de rijwielen vervolgens uit de openbare ruimte te verwijderen.

“Er hangt een gekke teneur omheen”, vindt Haverman. “Gemeenten willen duurzame mobiliteit bevorderen, maar moeten ook de ‘verrommeling’ op straat tegengaan. Daarover zijn gemeenten toen in paniek geraakt en hebben min of meer alles verboden. In Amsterdam kan je tegenwoordig met de deelfiets niet meer van de ene naar de andere wijk, terwijl dat juist nodig is om duurzame mobiliteit te bevorderen. In plaats daarvan stimuleert Amsterdam tegenwoordig de deelscooter.”  

Alleen in Utrecht, Rotterdam en Den Haag zijn momenteel meerdere deelfietsconcepten een succes. Voor Mobike was het avontuur in Nederland in 2020 alweer voorbij. Naar eigen zeggen wegens de coronapandemie, maar volgens Haverman ook omdat Mobike iets belangrijks vergat: “Die fietsen rijden niet lekker. Nederlanders willen wel lekker kunnen fietsen – de OV-fiets heeft dat comfort wel.” 

Visie op de toekomst 

Inmiddels is innovator Haverman, die dit interview op persoonlijke titel gaf, na enkele omzwervingen als strateeg Mobiliteit en Milieu bij de provincie Zuid-Holland beland. “De mobiliteitstransitie staat nog in de kinderschoenen, de auto is nog steeds dominant. Iedereen is inmiddels wel overtuigd dat onze mobiliteit duurzamer moet, alleen iedereen is ook nog zoekende wát we precies moeten veranderen. Bij Zuid-Holland zijn we ook nog onze visie hierop aan het ontwikkelen.” 

Zuid-Holland is één van de gastheren tijdens het Nationaal Voetgangerscongres op 7 oktober in Den Haag. Tijdens dit congres kijken, praten en werken alle aanwezigen aan integrale oplossingen die gezondheid, mobiliteit, leefbaarheid en verblijfskwaliteiten combineren. Kortom, die leiden tot vitale steden en dorpen. Doet u ook mee? Dan zetten we op 7 oktober in Den Haag samen een stap vooruit. Bekijk het programma hier.

Je las zojuist een sneak peak van het uitgebreide interview met de bedenker van de OV-fiets dat in de komende editie van OV-Magazine verschijnt. Wil je dit artikel thuis ontvangen? Neem dan een abonnement.