‘Natuurinclusief bouwen moet aansluiten bij oorspronkelijke landschap’

Aan tafel met gemeenten, planontwikkelaars, architecten en groenvoorzieners wijst het bureau altijd naar het geo-ecologisch perspectief van de omgeving. Kennis van de ontstaansgeschiedenis van het landschap, de bodem en de ondergrond is voor gebiedsontwikkeling van onschatbare waarde. Een leefomgeving die uitgaat van de oorspronkelijke basis kan het verstoorde evenwicht herstellen. ‘Terug naar de basis’ is wat Huls in zijn ecologische advisering dan ook veelvuldig bepleit. Het goede is dat er steeds meer gehoor voor komt. “Het is fantastisch dat steeds meer partijen het belang inzien van natuurinclusief bouwen en de omgeving erbij trekken. Een bouwproject is hét moment bij uitstek om het natuurlijk voorkomende ecosysteem weer opnieuw op te bouwen.”

Natuurinclusief denken doet Huls van nature. Lang voordat het op de maatschappelijke duurzaamheidsagenda kwam en lang voordat het woord was bedacht, was hij al bezig met natuurinclusief bouwen. Het ontwerp van een nieuw kantoorpand, eind jaren negentig, was progressief en uitzonderlijk groen voor die tijd, met zonnepanelen, een groendak en voorzieningen voor vogels. De buitenruimte werd een groene beleving, van vele soorten struiken, bomen en planten; een oase voor vogels en insecten.

Redeneren vanuit de landschappelijke oorsprong

Huls is blij met alle aandacht voor natuurinclusief bouwen. Hij deelt het enthousiasme waarmee in nieuwbouwprojecten, renovaties van huizen en herinrichting van gebieden wordt gereageerd om nestgelegenheid en schuilplaatsen voor vogels en vleermuizen mee te nemen. “Maar we moeten ruimer denken om de projecten te doen slagen en duurzaam te kunnen blijven beheren. Je moet het zien in de context van de fysieke leefomgeving. Natuurmaatregelen in en aan gebouwen hebben pas zin als ook de ruimte eromheen ecologisch wat te bieden heeft. In een versteende woonwijk zijn dakpannen voor gierzwaluwen, nestkastjes voor huismussen en schuilplaatsen voor vleermuizen een sympathiek gebaar, maar weinig zinvol als je niet ook de omgeving erbij betrekt. Het moet een stap verder: redeneer vanuit de landschappelijk oorspronkelijke situatie, om een ecosysteem te creëren dat zichzelf in balans houdt.”

Huls heeft het over koppelkansen als hij praat over het creëren van een evenwichtige leefomgeving. Traditioneel kijken naar variatie in soorten om de biodiversiteit te vergroten, is te eenzijdig, vindt hij. “Wij benaderen een omgeving vanuit het perspectief dat de combinatie van cultuurhistorie, landschapshistorie, geologie en bodem, water en biodiversiteit van meerwaarde is voor het inrichten van een duurzame optimale leefomgeving.” Daarnaast blijkt uit onderzoek dat mensen zich meer met hun omgeving verbonden voelen als ze kennis hebben van haar ontstaansgeschiedenis. Dit verhoogt de betrokkenheid bij de inrichting ervan, bewustwording van de eigen identiteit en daarmee het algehele welzijn.

Het groene vermogen

Om natuur een vaste plek te geven in het bouwproces, zou natuurinclusief bouwen consequent moeten worden meegenomen in de planontwikkeling, vindt Huls. Hij verbaast zich erover dat er nog gemeenten zijn waar nieuwbouwprojecten worden ontwikkeld waarin de natuurparagraaf geheel ontbreekt. Wetgeving op dit vlak kan deze ontwikkeling een positieve impuls geven, maar of dat nodig is, hoopt Huls niet. Het veranderende maatschappelijke klimaat kiest steeds vaker de kant van groen. Temeer omdat natuur belangrijke ecosysteemdiensten levert. Groen in de wijk vermindert hittestress, verhoogt het waterbergend vermogen, absorbeert geluid en fijnstof, verhoogt de sociale cohesie en zorgt voor een gezonde leefomgeving.

Om relaties, zoals aannemers, woningbouwcorporaties, projectontwikkelaars en beleidsmakers te inspireren om groen mee te nemen in hun plannen, organiseert Huls graag en met regelmaat excursies naar ecologische wijken. “In de praktijk voel je pas wat het met je doet. Niet alleen planten en dieren, ook mensen voelen zich prettiger in de nabijheid van groen.”

Compleet advies

Eco Reest heeft de expertise in huis om een compleet geo-ecologisch advies te geven. Een multidisciplinair team van ecologen, biologen, bodemkundigen, fysisch geografen, milieukundigen en hydrologen werkt nauw samen in het ontwikkelen van degelijke, praktische en duurzame ontwerpen, gebaseerd op geohistorisch onderzoek. Het behoeft weinig uitleg dat een dynamisch ecosysteem ontstaat als je uitgaat van de oorspronkelijke landschappelijke situatie met vegetatie die van nature op die specifieke locatie voorkomt. Vanzelfsprekend worden bestaande natuurwaardes, zoals beeldbepalende bomen en struiken of landschappelijke structuren, zoals hagen en sloten, in het plan opgenomen.

Inspiratiemagazine Natuurinclusief Bouwen

Dit artikel verscheen in het Inspiratiemagazine Natuurinclusief Bouwen, een uitgave boordevol best practices, tools en tips over natuurinclusief en biodivers bouwen. Download deze editie gratis.