'Hoe gedragen mensen zich op langere termijn?'

"Binnen twee weken hebben we in het openbaar vervoer al bijna 90 procent minder reizigers gemeten. De sluiting van het onderwijs en thuiswerken hebben enorme invloed. Aan de andere kant meldt 20 procent van de medewerkers in het ov zich (preventief) ziek. Daardoor moeten we roosters en dienstregelingen wijzigen, dus de planners moeten enorm hard blijven werken.”

“Maar we zijn wel tot vitale sector benoemd en dus blijven we rijden, zelfs als er een lockdown zou komen. Want die 10 procent reizigers die we nog hebben, zo’n 500.000 mensen, werken voornamelijk in vitale beroepen. Die moeten vervoerd worden.”

Financiële gevolgen

“Wij volgen de regels vanuit het kabinet en het RIVM, dat is ons uitgangspunt. Dat is belangrijker dan de financiële gevolgen op dit moment, maar op korte termijn wordt dat wel een probleem. Alleen het stad en streekvervoer loopt nu zo’n 80 miljoen euro aan reizigersopbrengsten per maand mis.  Als inkomsten wegvallen is het helaas onvermijdelijk dat er ook ontslagen vallen. Contracten met uitzendbureaus en zzp’ers worden nu al deels afgezegd.”

“Hoe lang dit nog gaat duren, in nog niet bekend. Ten minste tot juni en waarschijnlijk merken we daarna ook nog de gevolgen. Dat houden we financieel niet vol. Dus daarover voeren we intensief overleg  met ministeries en regionale overheden.“

Collegialiteit is groot

“We merken wel dat de ov-medewerkers zorgen hebben, maar er heerst geen paniek. Iedereen houdt vol, met humor en een geintje tussendoor. Dat is erg belangrijk. De collegialiteit is groot en ik merk de waardering vanuit de reizigers ook. Dat is mooi om te zien. Aan de andere kant neemt zwartrijden toe en zien we meer vernielingen aan abri’s en mensen die stenen gooien naar  bussen, dat is de schaduwzijde hiervan.”

“Wat ik een interessante vraag vind, is hoe mensen zich op langere termijn gaan gedragen. Die 1.5 meter afstand bewaren vinden mensen nu al lastig en we zien nu al dat verveling toeslaat. Bij onze medewerkers zie je ook eerder irritaties trouwens, als reizigers bijvoorbeeld niet betalen of jongelui lopen te zieken. Dus ik ben benieuwd hoe dat zich ontwikkelt als dit nog een paar maand duurt.”

“En hoe ziet de wereld er straks ná het Coronatijdperk uit? Blijven mensen thuiswerken, hoorcolleges online volgen, digitaal communiceren? Deze crisis kan blijvende effecten hebben. Op het klimaat, maar ook op de ov-sector. Maar het is ook de vraag of de saamhorigheid, die ik nu ervaar, blijft. Wellicht vallen we ook wel terug in oud gedrag als de brand geblust is.’