Social design: De menselijke maat in de fysieke leefomgeving

Een functionele buitenruimte waar je trots op bent, die aanzet tot nadenken, die je doet glimlachen en waar je over vertelt bij een verjaardag. Dat is de kern van wat Arttenders voor ogen heeft. Social design dus. “We willen de menselijke maat in het ontwerp van de buitenruimte brengen”, vertelt Burger. “Dat kan in het stedenbouwkundig ontwerp, en ook met kunst of architectuur. 

Het participatietraject is daarin enorm belangrijk. Je dient dan wel te weten welke vragen je moet stellen en hoe je die input gebruikt. Burger en haar collega’s zijn precies daarin gespecialiseerd. “We werken vanuit een probleemstelling en bepalen samen met onze opdrachtgever wat het einddoel is. Daarna maken we een roadmap en onderzoeken we hoe wij omwonenden kunnen betrekken in het ontwerpproces. Het project zelf zetten we altijd in een bredere context. We hebben daarbij mensen nodig die domein overstijgend durven denken”, vindt Burger. “En een interne ambassadeur vanuit de opdrachtgever, die zorgt dat niemand de grotere ambitie uit het oog verliest. Onze rol is zo bijzonder omdat we allerlei vragen mogen stellen. ‘Waarom is hier niemand van klimaat bij betrokken?’, kan zo’n vraag bijvoorbeeld zijn. Op deze manier kunnen meerdere opgaven aan elkaar gekoppeld worden.” 

Wensen, verhalen en opgaven 

Burger en Ellen vinden dat social design integraal onderdeel zou moeten zijn van het ontwerpproces. Dus niet aan het eind kijken of er nog budget over is voor een kunstwerk, maar vanaf het begin nadenken over hoe een plek lokale betekenis kan krijgen, door wensen en verhalen van bewoners te combineren met andere opgaven als klimaat of spelen en bewegen. “Gemeenten hebben de ambitie om integraal te werken, maar vaak gaat het in zo’n proces toch over specifieke dingen. Als een wijk wordt gepresenteerd als waterrijk, dan komen er gewoon vijf extra slootjes. Hetzelfde verhaal bij een groene wijk. Hup, vijftig bomen erbij. De creativiteit is ver te zoeken.” 

Niet de hele fysieke leefomgeving hoeft een aaneenschakeling van aparte, kleurrijke plekken te worden. “Het is een kwestie van balans zoeken. Wij beschouwen een gebied als een canvas. Soms zet je de volumeknop  op een bepaalde locatie wat hoger en op een andere plek wat lager. In de praktijk zien we echter dat de ruimte voor bijzondere dingen wegvalt. Je zult van tevoren een soort black box moeten creëren waar verbijzondering plaats mag vinden.” Burger blijft het benadrukken: social design moet integraal en vanaf het begin van een project worden opgepakt. “Iedereen zegt ‘wij werken al integraal’. Maar wij merken in de praktijk dat ambtenaren van verschillende domeinen elkaar vaak helemaal niet kennen.”  

Je las een deel van het artikel dat eerder in de speciale printeditie van Biind Magazine stond. Het hele artikel lezen? Bestel dan gratis Biind Print. Vul in onderstaand formulier je gegevens in en we sturen het magazine toe.