Tuin bij vrouwenopvang laat kind in zijn kracht staan

Van Helvoirt Groenprojecten richtte de tuin zo in dat het kind weer in zijn kracht kan staan. Spel, samenzijn, focus op één plek en zintuigelijke beleving zijn de ingrediënten die deze tuin helend maken. Voor het kind, maar ook voor de ouder. 

De tuin bij Safegroup ZHZ is één van de vier projecten uit het ‘Natuurproject voor kinderen in de opvang’ van Veilige Toekomst, een initiatief van Stichting Kinderpostzegels. Elk jaar komen 7.000 - 8.000 kinderen in de vrouwenopvang en maatschappelijke opvang terecht. Ze behoren tot de meest kwetsbare kinderen in Nederland. Door de onveilige thuissituatie hebben ze hun familie, vriendjes, huisdier, school en sportvereniging abrupt moeten verlaten en komen in een omgeving die onvoldoende ingericht is op kinderen. Ze kampen met stress, gedrags- en leerproblemen en gevoelens van angst, boosheid, verlies, eenzaamheid en schuld.

Veilige toekomst

Voor deze kwetsbare kinderen is in 2016 het project Veilige Toekomst opgezet. “Met het project helpen we de kinderen weer in hun kracht staan. We helpen hen bij de verwerking van potentiële trauma’s en willen voorkomen dat zij of hun kinderen in de toekomst in dezelfde situatie belanden”, licht Erik Claus, projectleider bij Kinderpostzegels toe. Onderdeel van Veilige Toekomst is het natuurproject. Hierin komen de kinderen in contact met natuur en dieren. Dat doet mensen in het algemeen goed, maar uit onderzoek blijkt dat kinderen er extra baat bij hebben. Een beetje natuur helpt al om stress en gevoelens van somberheid bij kinderen te verminderen. Ze ontwikkelen zich cognitief beter als er natuur in hun directe omgeving is en het draagt bij aan hun veerkracht, weerbaarheid en zelfvertrouwen. Het aaien of knuffelen van dieren verlaagt eveneens stress en biedt veiligheid, rust en troost.

Aan het Natuurproject is innovatieonderzoek verbonden, opgezet en uitgevoerd door Hogeschool Leiden, lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind en de Vrije Universiteit Amsterdam. Het onderzoek geeft inzicht in hoe de natuur de hulp aan ouder en kind kan versterken en biedt inspiratie aan de hulpverlener die meer groen wil toepassen in zijn werk.

Foto: ©Allard de Witte

Vier opvanglocaties

Vier opvanglocaties hebben meegedaan aan de natuurpilot. Bij het Kopland in Emmen is een kinderboerderij gerealiseerd, Kadera in Enschede werkt met honden en bij Kompaan en De Bocht in Goirle is een helende tuin aangelegd. Safegroup ZHZ in Dordrecht diende een projectaanvraag in voor natuurlijke speelgelegenheden en een moestuin in hun tuin. Deze is ontworpen en aangelegd door Van Helvoirt Groenprojecten uit Berkel-Enschot. De kinderen kunnen veilig spelen in hun nieuwe tuin, hun energie kwijtraken, hun vriendjes en vriendinnetjes uitnodigen, leren over de natuur en al voetballend omgang met hun vader hebben. Op een ongedwongen manier helpt de tuin mee in het verwerken van de ingrijpende gebeurtenissen in het leven van moeder en kind en in het versterken van de band tussen ouder en kind.

‘Huisje Boompje Beestje’

Het natuurproject heeft een vervolg gekregen in het project ‘Huisje Boompje Beestje’. Dat is in najaar 2017 gestart met financiering van de Nationale Postcodeloterij 1,9 miljoen euro). In drie jaar tijd wil Kinderpostzegels een groot aantal instellingen voor daklozen- en vrouwenopvang omvormen tot meer kindvriendelijke locaties met natuurspeeltuinen, moestuinen en activiteiten met dieren. Dit doet de stichting niet alleen maar in samenwerking met Federatie opvang, IVN, de Vrije Universiteit Amsterdam en Hogeschool Leiden. Het onderzoeksteam gaat in het kader van ‘Huisje Boompje Beestje’ vervolgonderzoek doen. “We hopen met resultaten uit dat onderzoek de lokale overheden en de landelijke overheid te overtuigen van het belang van natuur in de opvang”, aldus Erik Claus.

Factsheet: Het belang van natuur en contact met dieren voor kinderen in de opvang van Marjon Donkers, in opdracht van Stichting Kinderpostzegels en Federatie Opvang.