Wind in de rug voor groen. Nu doorpakken!

“Groen heeft dit jaar absoluut een ontwikkeling doorgemaakt. Het belang van de natuurlijke waarde, natuurinclusief bouwen, natuur in de stad, ecologisch bermbeheer, het heeft zich allemaal ontwikkeld. De ecologische component is terrein aan het winnen, zowel in de stad als in het buitengebied. Mede door de stikstofcrisis is er geld voor natuurlijk kapitaal gekomen. Of corona daar ook iets mee te maken heeft? Ja, zeker. Het besef dat groen een positieve invloed heeft op de gezondheid wordt steeds groter.” 

Verschillende drijfveren 

Van Heerewaarden merkt wel dat de drijfveer bij inwoners om te vergroenen niet dezelfde is als bij overheden. “Groen komt bij inwoners en bijvoorbeeld scholen steeds hoger op de agenda door de klimaatcrisis. Het effect van klimaatverandering is voelbaar geworden. Afgelopen zomer zagen we de overstromingen in Limburg en de bosbranden in Zuid-Europa. Dat maakt indruk. Gemeenten worden gedreven vanuit de ambitie naar een gezonde leefomgeving en de wens voor het herstellen en versterken van de biodiversiteit. Dat is een meer beleidsmatige aanpak. Dat verschil is begrijpelijk. De koppeling tussen groen en gezondheid is bij veel mensen nog niet zo helder.” 

Is het niet jammer dat pas actie wordt ondernomen als de Maas overstroomt, campings worden ontruimd door branden en de biodiversiteit zich op een historisch dieptepunt bevindt? “Dat vind ik een moeilijke vraag. Natuurlijk zijn we te laat. Op globaal niveau is het 5 voor 12, niet voor niets zien we regelmatig klimaatprotesten. Maar in Nederland zie ik tegelijkertijd ook een heel goede beweging, met mooie projecten. In Nederland participeren we al jaren, bijvoorbeeld met het project Ruimte voor de Rivier van Rijkswaterstaat. Als we in ons rivierengebied niet al die maatregelen hadden getroffen, had het veel erger geweest, zonder de geleden schade te willen bagatelliseren natuurlijk. Bovendien onderstreept dit de urgentie om niet te stoppen met dit soort projecten. Projecten op grootschalig en landelijk niveau, maar ook op kleinere schaal zijn middelen nodig om positieve impact te realiseren voor een groene en klimaatbestendige buitenruimte.” 

Veel te winnen in de bouwsector 

De toegenomen aandacht voor groen is direct merkbaar bij idverde NL. Gelukkig hoeft Van Heerewaarden zijn collega’s het belang van groen niet meer uit te leggen. “Wij willen graag. Al onze mensen hebben een intrinsieke motivatie om groen leidend te laten zijn in onze projecten. En ook bij overheden is geen opvoedcursus meer nodig. Daar is over de hele breedte het belang wel bekend. Wel zie ik dat in de bouwsector nog veel te winnen is. In bouwprojecten zijn de groenambities aan de voorkant vaak torenhoog, maar wordt een ecoloog nog niet vanaf de beginfase betrokken bij de plannen. Meestal is het de architect of de stedenbouwkundige die de kennis heeft.” Het is dus zaak om een groenexpert vroegtijdig aan te haken. In grote steden gebeurt dat al steeds meer, weet Van Heerewaarden. “Maar in een doorsnee dorp is het minder gesteld met de groene ambities. Die moeten we nog bewerken. Onze adviseurs schuiven al in een vroeg stadium aan bij de klant. Ik geef ze altijd mee: ga in discussie met de klant, durf kritische vragen te stellen. Het is soms moeilijk om in plaats van alleen (technisch) advies te geven over de beplanting, ook kritisch te zijn op de hele groeninfrastructuur. Maar uiteindelijk is dat onze drijfveer.” 

Zou het niet beter zijn om regels op te stellen over de rol van groen in projecten? Als stok achter de deur? Een lastige vraag, vindt Van Heerewaarden. “Ik leid onze adviseurs op om vanuit hun kennis en enthousiasme de discussie te voeren. Ik denk dat dat het beste werkt. Maar misschien helpt het wel als we ook normen vastleggen. In grote steden zie je dat al gebeuren, bijvoorbeeld door beleid op te stellen over het aantal vierkante meters groene daken. Nog een stap verder is het reguleren. Ik vind dat een moeilijke discussie. Liever laat ik met positieve voorbeelden zien dat het werkt. Aan de andere kant beschermen we onze flora en fauna bij wet en dat werkt ook. Regelgeving wordt dan echter een beperking en soms negatief uitgelegd, terwijl ik groen liever als kans zie.” 

Groenexperts nodig 

Nu het belang van groen bij steeds meer mensen begint te landen, is het zaak om door te pakken. Dat ziet Van Heerewaarden als belangrijkste taak voor het komende jaar. De grootste uitdaging? “We hebben ambitieuze vakmensen nodig die het gaan doen. Met name (technisch) projectleiders, adviseurs en inhoudelijke vakmensen zijn schaars. Tegelijk worden projecten integraler en complexer met steeds meer stakeholders. En ook de inhoudelijke kennis van bijvoorbeeld een groene dakopbouw of groeiplaatsen in de stad is uitdagend. We hebben kortom groenexperts nodig, want dat staat echt onder druk. Ik zie een sterke link met het onderwijs. Ik ben blij met ons partnership met HAS Hogeschool en de nauwe samenwerking met Van Hall Larenstein. We hebben nieuwe aanwas nodig. Ik denk dat we het vak interessanter moeten maken op de basisschool en het voortgezet onderwijs. Op opleidingen voor architecten, stedenbouwkundigen en ingenieurs moet ook meer aandacht komen voor groen, dan zorg je ervoor dat er bijvoorbeeld in de bouwsector, waar we het eerder over hadden, meer kennis komt. Overigens heb ik er weinig zicht op in hoeverre dat al gebeurt. Wat zeker helpt is dat meer dan vroeger men een betekenisvolle baan zoekt en met groen een bijdrage willen leveren aan een betere wereld.” 

Dit artikel verscheen in de speciale printeditie van Biind Magazine. Wil je dit magazine gratis ontvangen? Vul hieronder je gegevens in en we sturen het naar je op: