Biodiversiteit is verantwoordelijkheid overheid

Het besef ontbreekt dat met de teloorgang van allerlei insecten, vogels en andere organismen ook onze eigen habitat verdwijnt. Dat is een existentiële bedreiging en vraagt om een serieuze politieke koersverandering. In het kader van het programma ‘Grote Sprong Voorwaarts’ riep Mao Zedong in 1958 de bevolking op tot het doden en verjagen van mussen. Deze ‘kapitalistische dieren’ zouden immers enorme hoeveelheden graan wegvreten. De massamussenvernietiging was een groot succes. Twee jaar later had het land te leiden onder een gigantische treksprinkhanenplaag met verschillende misoogsten tot gevolg. Samen met droogte, slecht weer, ontbossing en verkeerd gebruik van gif en pesticiden leidde dit tot de Grote Chinese Hongersnood waardoor tientallen miljoenen mensen stierven.

Dit treurige hoofdstuk uit de recente geschiedenis van China is een waarschuwing. Het waarschuwt voor het misachten van het belang van de natuur voor ons menselijk bestaan. Als we in dit intensieve landbouwland het belang van de biodiversiteit niet heel erg serieus nemen, worden we met onvoorziene gevolgen opgescheept.

Ook hier te lande is de mus, ooit de meest voorkomende vogelsoort in Nederland, ondertussen op de Rode Lijst van de Vogelbescherming beland. Weliswaar plundert men hier geen vogelnestjes om de soort definitief uit te roeien, maar onze versteende leefomgeving en de toepassing van chemische middelen vormen bepaald geen uitnodiging voor de tsjilpende tuinbewoner.

Het gaat natuurlijk niet alleen om de mus. Veel te veel insecten, zoogdieren, amfibieën en planten laten een razendsnelle achteruitgang zien. De cijfers zijn bekend en die zouden niet alleen natuurliefhebbers moeten schokken, maar iedere weldenkende burger in dit land.

Het huidige kabinet maakt er geen geheim van dat het andere prioriteiten heeft, zoals het verbeteren van het vestigingsklimaat voor multinationals. Of die bedrijfsactiviteiten ten koste gaan van het klimaat, ecosystemen of natuur in het algemeen doet er niet toe, zolang de schoorsteen maar rookt en de winst groeit. Het Programma Aanpak Stikstof, dat onlangs vanuit het Europese Hof van Justitie werd veroordeeld, is tekenend: agrarische schaalvergroting onder het mom van stikstofreductie.

Bewust van het feit dat ‘het groenste kabinet ooit’ meer roept dan doet, hebben organisaties uit wetenschap, natuurfederaties en de agro-keten zelf de handen ineen geslagen. Dit jaar willen ze minister Schouten het Deltaplan Biodiversiteit overhandigen. Voor haar inzet als onafhankelijk voorzitter van het Deltaplan werd Louise Vet (NIOO-KNAW) onlangs bekroond met een eerste plaats in Trouw’s Duurzame 100.

Daarnaast zijn er andere initiatieven als de Nationale Bijenstrategie, Bouwen plus biodiversiteit en campagnes als Nederland Zoemt waar ik namens NL Greenlabel mag meepraten. Dit zijn prachtige initiatieven, maar het heeft bij lange na niet de impact die op korte termijn nodig is.

De politiek is aan zet. We juichen toe dat respectievelijk de VVD en het CDA natuurinclusief bouwen en stedelijke vergroening op de agenda hebben gezet. Ook kijken we hoopvol naar de nieuwe landbouwvisie van minister Carola Schouten waarin ze pleit voor een kringlooplandbouw zonder pesticiden en kunstmest. We merken wel op dat de focus daarin amper op versterking van natuurwaarden ligt.

De bescherming en versterking van de biodiversiteit in Nederland kan niet alleen van de bereidwilligheid van een paar natuurorganisaties en initiatieven afhangen. Serieuze politiek gedragen actie is noodzakelijk. Dan moet de politiek wel prioriteit durven geven aan een natuurinclusieve en duurzame economie, anders is de mus voorgoed gevlogen!

Lodewijk Hoekstra is oprichter van NL Greenlabel en ambassadeur van de Vlinderstichting. Bekijk hier het filmpje over de missie van NL Greenlabel en de groene trend voor 2019.