Is zero emissie stadslogistiek wel eerlijk?

In het Klimaatakkoord staat het plan om dat 40 grotere steden in 2030 middelgrote zero emissiezones moeten hebben voor stadslogistiek. Dat moet 1 Megaton aan CO2 opleveren. Die raakt mogelijk 40 duizend vrachtwagens en meer dan 250 duizend bestelauto’s. Maar als er voldoende betaalbare elektrische voertuigen op de markt komen, is zo’n generieke maatregel dan wel eerlijk? Dat vraagt het PBL zich af in doorrekening van de effecten van het ontwerp-Klimaatakkoord.

Het weren van alle niet zero emissie bestelauto’s is relatief ingrijpend, omdat 40 procent van de bestelauto’s in het bezit is van eenmansbedrijven en particulieren. Die rijden vaak in een oudere, tweede- of derdehands bestelauto van 10 tot 15 jaar oud. Dat is slecht voor de luchtkwaliteit. Verschoning van die bestelauto’s is echt nodig.

Ondernemers

Gaan de zero emissiezones deze ondernemes niet ongekend hard raken? Hebben zij de financiële middelen om te investeren in een elektrisch voertuig? Krijgen zij bij een bank of leasemaatschappij wel een contract? Bovendien vraagt die zero emissiebestelauto om investeringen van gemeenten in laadinfrastructuur. Veel van die bestelauto’s staan namelijk voor de deur op straat. Is tussen 2025 en 2035 een simpele milieuzonering dan niet effectiever?

Vrachtwagens eerst?

De helft van CO2 in stadslogistiek komt van zware vrachtwagens. Dat geldt straks ook voor de energiebehoefte van die vrachtwagens en de benodigde laadinfrastructuur. Een debat is nodig of we niet eerst de vrachtwagens zero emissie moeten maken, in plaats van al die bestelauto's. Welke maatschappelijke investeringen leveren straks het meeste op?

Zero emissiestadslogistiek is geen doel op zich. Onder aan de streep gaat het om minder CO2 van veld tot vaas. Daarvoor is een aanpak per sector nodig van zowel het verslimmen als verschonen voor goederenstomen. Vanuit die zero emissie-agenda kunnen effectieve keuzes worden gemaakt voor maatregelen waarvan we later geen spijt krijgen. 

Duivels dilemma

Als gemeenten bij hun generieke zero emissieplannen geen rekening houden met kwetsbare groepen, dan vallen die groepen buiten de maastchappelijke boot. Maatwerk is nodig voor een schonere, en op termijn een volledig elektrische vloot. Klakkeloos de stad op slot zetten is niet verstandig. Er is een duivels dilemma tussen de draagkracht van kleine ondernemers en een gelijk speelveld voor alle ondernemers.

Wat is eerlijk?