Trickle-Down Clean Mobility – de schone olievlek

maandag 31 oktober 2022

timer 4 min

(Foto; Adobe Stock)

De inmiddels oud-premier Liz Truss startte haar premierschap in het Verenigd Koninkrijk met een voorstel tot belastingverlagingen met als doel een trickle-down-economics effect. Ze was hierbij in goed gezelschap, want presidenten Reagan en Bush hebben hetzelfde eerder geprobeerd. Hierbij is de gedachte dat door belastingverlagingen meer geld van de rijkere burgers doorsijpelt naar de minder kapitaalkrachtigen. Een nobele gedachte, maar helaas vanaf het begin gedoemd te mislukken, want geld stroomt van nature niet die kant op. En dit resultaat was al bekend uit de eerdere probeersels. De Britse economie werd hard geraakt door het voorstel en na ontslagen en opgestapte ministers moest ze haar plan terugdraaien. De uitkomst is verder bekend. Toch heeft het trickle-down-principe wel iets dat ons allemaal kan helpen.

We staan momenteel op een punt om voor ons klimaat de juiste langetermijnbeslissingen te nemen. In het recentste IPCC-rapport staat nog steeds de verwachting dat we de 1,5°C afspraak van Parijs met elkaar kunnen halen als we nu keuzes maken én als we niets zouden doen we in het slechtste scenario op een stijging van 4°C uit kunnen komen. Dat laatste is desastreus voor veel leefgebieden wereldwijd. Oftewel, we staan op een cruciaal punt in de tijd voor de juiste langetermijnbeslissingen om de beoogde doelen te halen.

Tegenpolen

Als we het dan over de keuzes en leefomgeving hebben, dan hebben we het ook over mobiliteit. De termen ‘clean mobility’ en ‘duurzaamheid’ lijken elkaars tegenpolen. Als wij in Nederland bij een OV-concessie bijvoorbeeld voorschrijven dat de aanbieder het nieuwe wagenpark moet vervangen door elektrische bussen (clean mobility), dan schrijft de huidige aanbieder dus alle bestaande bussen – waardevolle grondstoffen! – af (duurzaamheid). Is doorrijden met de oude bussen eigenlijk niet ‘cleaner’? Op de lange termijn is deze vervanging de juiste.

Van Noorwegen naar Griekenland

Een mooi voorbeeld van bovenstaande clean mobility en duurzaamheid zag ik onlangs in Athene. Het viel me op dat veel opschriften in de bussen niet Grieks waren. Boven de nooduitgang stond bijvoorbeeld ‘Nødutgang’ in plaats van ‘Εξοδος κινδύνου’. De reden is simpel: veel bussen in Athene zijn van oorsprong Noors. Noorwegen is rijk genoeg om regelmatig het bestaande bussenpark te vervangen door energiezuinigere varianten en/of elektrische bussen. Nu vermoed ik dat in Noorwegen de meeste bussen inmiddels wel elektrisch zijn gezien de snelheid van elektrificatie, maar dit terzijde. De oude bussen worden dus niet gesloopt, maar tegen een aangenaam tarief doorverkocht aan minder kapitaalkrachtige landen, zoals Griekenland. Zo’n land kan daardoor zijn oude, zwaar vervuilende bussen vervangen door betere, schonere bussen. Niet de beste bussen zoals in Noorwegen. En ze rijden nog steeds fossiel. Maar op de lange termijn druppelen vernieuwingen en besparingen op deze manier door naar armere landen. En dat lijkt op het voorstel van Truss: een trickle-down clean mobility.

Olievlek

Ditzelfde effect kun je ook zien bij het wagenpark in Nederland. Hele oude auto’s, old-timers daargelaten, zie je niet meer rondrijden in ons land. Gemiddeld zijn auto’s in Europa 11,5 jaar oud. De oudere auto’s zijn doorgeschoven, verkocht via handelaren naar plekken waar ze nog jarenlang blijven functioneren, bijvoorbeeld naar Afrikaanse landen. Het is hetzelfde effect: wij kopen steeds betere, zuinigere, fossiele of elektrische auto’s, en schuiven de vorige generatie weer door. De verbeteringen in clean mobility verspreiden zich daardoor als een olievlek over de wereld, waardoor de voordelen uiteindelijk overal komen.

Als we vandaag de juiste keuzes maken, werken we aan een betere toekomst voor de generaties die na ons komen. Als we daarbij, ook voor de langere termijn, clean mobility en duurzaamheid blijven meenemen, zoals trickle-down clean mobility, dan kunnen we de impact van ons eigen gedrag afremmen of misschien zelfs stoppen.

Toch een mooi vooruitzicht voor de toekomst.

Biind Magazine