De top 11 inclusies voor opdrachtgevers van natuurinclusief bouwen

De toenemende verstedelijking roept de vraag op hoe we onze leefomgeving toekomstbestendig maken. Het wordt steeds duidelijker dat de natuur daarbij een grote rol speelt. Natuur is dan ook geen luxe of decoratie, maar een volwaardige ‘productiefactor’ voor uiteenlopende maatschappelijke opgaven, zoals biodiversiteit, klimaatadaptatie, gezondheid, leefbaarheid, sociale cohesie, energietransitie en ruimtelijke kwaliteit. Natuur dus als krachtige bron voor meervoudige waardecreatie.

Het nieuwe normaal

Dit noemen we ook wel natuurinclusief bouwen, ofwel het scheppen van weloverwogen ruimte voor flora en fauna bij de ontwikkeling van onze woon- en werkomgeving. Het is daarbij onvoldoende om te denken in toepassingen als nestkasten of bijenhotels. Natuurinclusief gaat verder, breder, integraler. In iedere fase van het bouwproces, van ambitie en beleid tot bouw en beheer, moet slim nagedacht worden over de toegevoegde waarde die natuur kan bieden.

De stap van ‘luxe’ naar volwaardig onderdeel van het bouwproces is niet zomaar gemaakt. In de afgelopen jaren heeft het kennisprogramma DuurzaamDoor, samen met netwerkpartners zoals IVN, Heijmans, Provincies Noord-Holland en Overijssel, Vogelbescherming, Wageningen University & Research, NEPROM, NL Greenlabel, gemeente Den Haag en Ballast Nedam Development, in verschillende initiatieven gewerkt aan deze transitie.

Bouwen + Biodiversiteit

Een van die initiatieven was de prijsvraag Bouwen + Biodiversiteit. Deze was erop gericht om voorbeelden aan het licht te brengen van gemeenten die in aanbestedingstrajecten ook natuurinclusieve eisen hadden opgenomen. Oftewel: opdrachtgeverschap vieren, want opdrachtgevers kunnen anderen inspireren.

Uit de bus kwamen vier projecten: de winnaar Kerckebosch Zeist, de nominatie Hoogbouwkavel Leidsche Rijn Centrum Noord en de twee eervolle vermeldingen Wervenpark Dordrecht en Amstel-Stad Biodivers. De werkprocessen van deze projecten zijn geanalyseerd om te achterhalen hoe natuurinclusief bouwen vanuit de opdrachtgever gestimuleerd kan worden.

Inclusies

De analyse toont aan dat een transitie naar natuurinclusief bouwen ook een transitie in het werkproces van opdrachtgevers vraagt. Daarop is een elftal ingrediënten geformuleerd – we noemen ze inclusies – die opdrachtgevers consequent onderdeel dienen te laten zijn van hun werkproces.

Inspiratiemagazine Natuurinclusief Bouwen

Dit artikel verscheen in het Inspiratiemagazine Natuurinclusief Bouwen, een uitgave boordevol best practices, tools en tips over natuurinclusief en biodivers bouwen. Download deze editie gratis.