Lopen: integraal belegd of specifieke projecten voor de voetganger?

Hoe is lopen ingebed binnen de gemeente?  Is er sprake van (integraal) gemeentelijk beleid, of zijn er vaker projecten die zich richten op de voetganger? En bij welke afdeling is ‘lopen’ ondergebracht? Bij mobiliteit, gezondheid, natuurbeleid of toerisme? Vragen die in elke gemeente anders benatwoord worden. 

Enschede: STOP-principe

In de Enschedese mobiliteitsvisie staat het STOP-principe - stappen, trappen, ov, personenauto’s – voorop. En daarmee ook de voetganger.  Daarbij is een motie aangenomen dat langs alle wegen een voetpad zou moeten liggen. Dit vertaalt zich in een steeds grotere aandacht voor voetgangers in de openbare ruimte. Een recent brom/snorfietsverbod in de binnenstad was ook puur gedreven vanuit meer veiligheid voor de winkelende voetgangers. Eerder is actief meegedaan aan de  voetgangerszender, waarmee mindervaliden een langere groentijd konden aanvragen bij oversteken met verkeerslichten. Vanuit recreatie/toerisme is er regionaal het routebureau dat voor wandelroutes zorgt. En hiervoor aandacht vraagt als bijvoorbeeld in onderhoud iets verbeterd zou moeten worden. In het lokale sport-, beweeg- en leefstijlakkoord is het verbeteren van mogelijkheden voor lopen in de openbare ruimte opgenomen als een van de actiepunten, sterk gekoppeld aan de omgevingsvisie.

Tilburg: Integrale loopagenda bij ‘Mobiliteit’

De gemeente Tilburg is aangehaakt bij het platform Ruimte voor Lopen en is partner voor de City Deal Ruimte voor Lopen. In de Tilburgse mobiliteitsaanpak is er aandacht voor de voetganger en in de uitvoeringsagenda Tilburg Loopt! staat wat er de komende vier jaar gebeurt op het gebied van lopen. De primaire verantwoordelijkheid voor de loopagenda ligt bij Mobiliteit, maar de agenda is tot stand gekomen in samenwerking met meerdere beleidsterreinen zoals Sport, Gezondheid en Sociaal. Het is dus een integrale agenda, niet enkel gericht op verplaatsingen van A naar B, maar ook met aandacht voor onderwerpen als: ommetjes, mensen met een beperking, jongeren op gezond gewicht en sociale inclusie. Klik hier voor de loopagenda (incl collegeadvies en raadsbrief)

Eindhoven:  trekker voor voetganger binnen Mobiliteit

Binnen het programmateam Mobiliteit is de voetganger concreet benoemd en is er ook een trekker aangewezen. Eindhoven is lid van het stedennetwerk Ruimte voor Lopen en is recent ook partner geworden van het Platform Ruimte voor lopen.

Het vigerend mobiliteitsbeleid ‘Eindhoven op weg’ is in 2013 door de raad vastgesteld. Het derde college op rij neemt dit nu als leidraad. Wel wordt het in 2021 geactualiseerd in verband met alle nieuwe ontwikkelingen, maar de hoofdprincipes blijven overeind. In dit masterplandocument is de voetganger letterlijk op de kaart gezet en zijn er door de raad ook besluiten genomen over het belang van de voetganger. Dit gerelateerd aan het gebied in de stad en de gewenste verdeling in gebruik van vervoerswijzen. Ter plekke is de voetganger het belangrijkst. Voor het centrumgebied is een concreet voetgangersnetwerk in kaart gebracht als leidraad voor de uitvoering van projecten.  Zoals: de Herinrichting Binnenstad (in uitvoering); het centrumkwartier De Bergen met de herinrichting van de  Kleine Berg (in voorbereiding); de centrumring Vestdijk (gereed), de historische radialen onder andere Geldropseweg (in voorbereiding), Grote Berg (in voorbereiding), Strijpsestraat (in uitvoering). Alle plannen zijn gericht op het realiseren van een aaneensluitend voetgangersnetwerk, meer ruimte voor de voetganger, betere loopkwaliteit en beleving, betere oversteekbaarheid en veiligheid.

In het Eindhovens ‘Handboek Openbare Ruimte’ zijn voor planners en ontwerpers de kwaliteiten omschreven waaraan de openbare ruimte dient te voldoen. Dit geeft op een praktische manier aan wat kan en mag binnen de diverse kwaliteitsniveaus. Op dit moment vindt een actualisatie plaats van dit handboek, waarbij een hoofdstuk voetgangers wordt toegevoegd. Op het vlak van toegankelijkheid wordt de kwaliteit voor de voetganger bewaakt met het  ‘eigen’ Handboek Toegankelijkheid Openbare Ruimte, dat in samenwerking met diverse stakeholders in de stad – waaronder Platform Gehandicapten Eindhoven - is opgesteld en periodiek wordt geactualiseerd.

’s-Hertogenbosch: letterlijk meer ruimte geven

De voetganger krijgt in ’s-Hertogenbosch op twee plekken aandacht binnen het mobiliteitsbeleid: binnen het ‘Actieplan Duurzame Mobiliteit’ en binnen de ‘Actualisatie Bereikbaarheidsstrategie’.

Binnen het actieplan Duurzame Mobiliteit dat afgelopen januari is vastgesteld door de gemeenteraad. Hierin is lopen als duurzame vervoersoptie opgenomen, in het verlengde van de fiets, die samen de ‘actieve mobiliteit’ vormen. Dit actieplan heeft als doel duurzamer, actiever en inclusiever te kunnen verplaatsen in de stad. Hierbij wordt gezocht naar middelen gericht op gedragsbeïnvloeding, slimme technieken en samenwerking met partijen, bijvoorbeeld gehandicaptenplatform of scholen, maar ook bedrijven. Dit deel wordt ook wel  de software, mindware en orgware genoemd.

Lopen wordt serieus aan de voorkant meegenomen, net als fiets. Daarnaast wordt een verkenning uitgevoerd om looproutes te formuleren, bijvoorbeeld een ‘rondje vergaderen’ op bedrijventerreinen, ‘rondje thuiswerken’ in de wijken of een ‘gezondheidsrondje’ bij verzorgingshuizen. Dit met het doel om een basisbeweging van 30 minuten per dag te faciliteren. Het is juist nu van belang om in beweging blijven, fit te blijven en de frisse lucht op te zoeken. Ook het sociale aspect is hierbij van belang. Lopen als sociale binder. De gemeente is voornemens het Charter for Walking te ondertekenen en in 2021 lopen nog beter op de (mobiliteits)agenda te zetten, bijvoorbeeld door gedragscampagnes en het verder uitrollen van deze ‘rondjes’. 

Dit artikel is een verkorte versie van het artikel dat eerder op Verkeerskunde verscheen. Lees hier het complete artikel