Wat betekent de zelfrijdende auto voor Nederland?

Onderzoek van KPMG van vorig jaar in 20 landen plaatste Nederland op de eerste plaats qua geschiktheid voor zelfrijdende auto’s, met een zeer actieve overheid die voor de infrastructuur (nummer 1 volgens de Wereldbank en het Wereld Economisch Forum) en wetgeving (nummer 3 in de wereld) zorgt. Ook de acceptatie door de consument, de op één na hoogste in de wereld, toont aan hoe tevreden Nederlanders al zijn met de huidige, hoogontwikkelde transportsystemen en infrastructuur. Op het gebied van technologie en innovatie staat Nederland op nummer 4 in de wereld.

Maar waar kunnen we de eerste veranderingen verwachten, of zijn ze al zichtbaar? En wat betekent het om te opereren in deze nieuwe wereld van auto's zonder bestuurder? Voor de auto-industrie, voor de verzekeringen, maar ook voor de samenleving en de economie als geheel?

Wagenparkbeheer

Door de opkomst van autonome voertuigen wordt autobezit steeds minder belangrijk. Uber en andere on-demand mobiliteitsaanbieders duiden hier al op: als hele wagenparken aan autonome auto's in een oogwenk beschikbaar zijn voor consumenten, waarom dan nog betalen om zelf een auto te bezitten, te parkeren en te onderhouden? De toenemende digitalisering van auto's wordt ook een factor van belang. Als we te maken krijgen met snelle opeenvolgingen van software- en hardware-updates naarmate de ontwikkeling vordert, kan de levensduur van de gemiddelde auto worden verkort. En waarom zouden consumenten dan zo'n grote aankoop doen als er binnen zes maanden een beter model zal zijn?

Het is de verwachting dat fabrikanten zullen stoppen met verkopen aan particulieren en in plaats daarvan leveren aan bedrijven in de mobiliteitssector. Deze trend kan traag beginnen, maar kan sterk versnellen wanneer millennials - die al gewend zijn aan de deeleconomie en bovendien voorzichtig zijn met het doen van grote aankopen - kinderen krijgen en naar de buitenwijken verhuizen door de toenemende stedengroei: dan zullen ze een abonnement nemen op een mobiliteitsdienst die hen een autonoom voertuig biedt, in plaats van een auto te kopen. Ook in Nederland daalt het autobezit onder de millennials.

Bedrijfswagenparken zullen zich op dezelfde manier ontwikkelen. Autonome auto’s kunnen door meerdere werknemers gebruikt worden, waardoor de tijd dat het voertuig niet wordt gebruikt afneemt. Dit kan een ideale oplossing zijn voor wagenparken met auto’s die meestal stil staan, maar die voor andere zakelijke (of zelfs niet zakelijke) activiteiten kunnen worden gebruikt. Zo wordt het wagenparkbeheer geoptimaliseerd en worden de kosten op lange termijn aanzienlijk verlaagd, omdat alle voertuigen altijd kunnen worden ingezet met maximale rotatie.

Dergelijke wijzigingen vereisen echter een grondige beleidsevaluatie. Meerdere gebruikers vereisen een zorgvuldig gedefinieerde aansprakelijkheid. Alhoewel de aanschafprijs van een autonome auto hoger ligt, zijn er aanzienlijke besparingen door minder ongelukken en lagere verzekeringspremies. Ook het benzineverbruik kan met maar liefst 44 procent dalen.

Verzekeringspremies

Ook verzekeraars staan ​​voor een nieuwe uitdaging. Als een eigenaar niet langer verantwoordelijk is voor het besturen van een voertuig, vervalt ook de aansprakelijkheid, met mogelijke uitzonderingen voor het niet onderhouden of updaten van de technologie die het gedrag van de auto bepaalt.

In plaats daarvan zullen bedrijven een veel groter deel van de aansprakelijkheid - en dus verzekeringsverantwoordelijkheid - van consumenten overnemen. Fabrikanten hebben al een zekere mate van aansprakelijkheid wanneer ongevallen het gevolg zijn van mechanisch falen - maar dit is beperkt tot ongeveer 5 procent van alle gevallen. In een wereld met zelfsturende auto`s waar de invloed van de bestuurder zeer beperkt is, zal die 5 procent omhoog gaan naar haast 100 procent. De toegenomen veiligheid van zelfsturende auto`s zal voor lagere premies zorgen, wat de winstmarges onder de huidige constructie onder druk zal zetten, ook omdat de voertuigen waarschijnlijk duurder zullen worden om te repareren vanwege hun grotere afhankelijkheid van geavanceerde technologie.

Daartegenover staat dat de verbeterde data van zelfsturende auto's kan worden gebruikt voor meer gedetailleerde en responsieve verzekeringspakketten en voor het beter voorspellen van uitbetalingen. Zo leiden het huidige Adaptive Cruise Control, Lane Keeping Assist en Blind Spot Warning al tot een betere verkeersdoorstroming, minder stress en een verbeterde verkeersveiligheid.

Deze verbeterde data komen van de “black box” van de zelfsturende auto, verkeersbeheerssystemen of uit de cloud. Met deze pure data kan feitelijk onderbouwd worden wat er werkelijk is gebeurd, in plaats van op basis van geruchten of andere onbetrouwbare getuigenverslagen. Meer geavanceerde dataverzameling identificeert ook de oorzaak van mechanisch falen en het helpt bij het vaststellen van de schuldvraag, evenals in het beperken van frauduleuze claims.

Maar verzekeraars moeten ook anticiperen op de dekking van nieuwe risicogebieden die voorheen niet werden geassocieerd met de automobielsector, met name cybercriminaliteit. De werkgebieden van autoverzekeringen en thuis- en dataverzekeringen kunnen elkaar zelfs overlappen, wat grote kansen biedt voor aanbieders in deze nieuwe markt.

Sociaal-economische impact

Auto's zijn tegenwoordig zo belangrijk in onze wereld, dat de rimpeleffecten van automatisering ver buiten het wegennetwerk merkbaar zullen zijn. Neem bijvoorbeeld de potentiële impact op stadsplanning. Geschat wordt dat traditionele auto's 95 procent van de tijd ongebruikt blijven. Dat betekent dat heel wat ruimte, zoals opritten en parkeerplaatsen, winstgevend kunnen worden herontwikkeld. De productiviteit kan ook per persoon toenemen, omdat passagiers tijdens het woon-werkverkeer kunnen werken in plaats van op de weg te letten. Morgan Stanley heeft geschat dat alleen al dit soort productiviteitswinsten in de V.S. ongeveer 422 miljard dollar kunnen genereren.

Maar het is niet alleen goud dat er blinkt. Zoals elke andere technologie die de status-quo verstoort, kan de negatieve kant van zelfsturende auto's in één woord worden samengevat: werkgelegenheid. On-demand taxidiensten hebben al aangetoond dat technologie een enorme neerwaartse druk op de lonen kan uitoefenen, maar zelfsturende commerciële wagenparken kunnen deze industrie volledig van de kaart vegen.

Ongeveer 200.000 Nederlandse vrachtwagenchauffeurs kunnen hun baan verliezen. Tel hierbij de werknemers op in secundaire industrieën, van bedienden in benzinestations tot fabrieksarbeiders, maar ook minder eerstehulpverleners, minder reddingswerkers, minder politie, minder letseladvocaten, enzovoorts.

Als mobiliteit verandert van autobezit naar on-demand zouden bedrijven daarop kunnen inspelen. Met bijvoorbeeld de beperkingen die aan Uber zijn opgelegd lijken de beste kansen hier voor zelfsturende auto’s te zijn. Zo kunnen bedrijven hun autonoom bedrijfswagenpark buiten kantooruren beschikbaar stellen voor het publiek. Ook voor andere toeleveranciers liggen er kansen, zoals voor de autobandenindustrie, die meer banden kan verkopen, en voor de verzekeraars om de aansprakelijkheid te (her)verzekeren in deze nieuwe markt.

De implicaties van autonome voertuigen zijn enorm, complex en moeilijk te voorspellen. Eén ding is zeker: gezien de snelheid waarmee de technologie van autonome auto`s zich ontwikkelt, is het de hoogste tijd om te analyseren waar de kansen voor uw bedrijf liggen en om uw reactie nu te plannen.

Richard de Jong is een autofanaat en vertegenwoordiger bij Oponeo.nl. Hij blijft graag up-to-date met alle nieuwe ontwikkelingen en trends in de auto-industrie, met een speciale interesse in autobanden. Deze passie deelt hij graag door het schrijven van blogs en artikelen.