Door klimaatverandering ook grondwatervoorraad bedreigd

De AWP waarschuwt dat elke droge zomer het probleem verergert. De vele regen die meestal in de winter valt, wordt doorgaans via rechte sloten en gekanaliseerde beekjes snel afgevoerd en verdwijnt uiteindelijk in zee. Het regenwater dat in de winter valt, is in de zomer hard nodig, aldus Middendorp. Om verdroging te voorkomen moet volgens hem de natuur natgehouden worden en de boeren moeten beschikken over voldoende grondwater om het land te kunnen beregenen. 

De droogteschade aan de natuur en landbouw baart de AWP-bestuurder zorgen. Door de droogte van afgelopen zomer heeft de natuur een flinke klap gehad. Een extreem natte winter zal het grondwaterpeil naar verwachting onvoldoende aanvullen voor het voorjaar van 2019. Middeldorp geeft aan dat de natuur veel veerkracht heeft, maar dat we moeten vrezen dat het herstel nog meerdere jaren gaat duren.

Volgens Middeldorp is de oplossing voor het verdrogingsprobleem simpel, maar daarom niet minder ingrijpend is. Zo pleit de AWP ervoor dat regenwaterberging op grote schaal moet worden gecombineerd met nieuwe natuur en recreatiegebieden. Het hemelwater uit de natte periode wordt zo bewaard voor de droge zomer. De grondwaterstand blijft beter op peil door het hemelwater langer op het land vast te houden, waarmee het water verdeeld over een groot oppervlak in de grond zakt. Ook bij Waterschap Vallei en Veluwe is dit al aangeslagen, waarin zij samen met een klankbordgroep uit het algemeen bestuur werken aan een dergelijk plan in de Blauwe Omgevingsvisie (BOVI).   

Waterschappen kunnen uitdroging beter tegengaan om landbouw- en natuurgebieden beter te beschermen door een grondwaterpeilbesluit vaststellen. In het besluit wordt het streefpeil voor de grondwaterstand vastgelegd. Als het aan Van Megen ligt, moet dat juridische middel vaker worden ingezet. Het inrichten van drassige natuur is een duurzame oplossing, wat tijd vergt. Een grondwaterpeilbesluit biedt boeren en natuurbeheerders daarentegen op korte termijn al meer zekerheid, aldus Van Megen. De discussie over de grondwaterstand wordt door een dergelijk besluit uit de weg geruimd.    

Het grondwaterpeil moet door het waterschap volgens afspraak worden gehandhaafd. Een grondwaterpeilbesluit geeft een duidelijk mandaat af, wat maakt dat de handhaving voor Van Megen geen probleem is. Zo is het een rechtvaardiging om in de winter extra vernatting op akkers en weilanden,of in de bovenloop van beken, toe te staan.

De waterschappen zijn tot op heden wat terughoudend geweest met het grondwaterpeilbesluit. Volgens Van Megen heeft dat te maken met de inspanningsverplichting die het besluit voor de waterschappen met zich meebrengt. Het grondwater laat zich niet zo makkelijk sturen, toch denkt Van Megen dat waterschappen het grondwaterbeheer in regie moeten durven nemen. Door de klimaatverandering wordt de rol van de waterschappen nu eenmaal groter in het borgen van een goede waterhuishouding.