Meldingsplicht voor Amsterdamse dataverzamelaars in de openbare ruimte

Deze meldingsplicht gaat gelden voor alle professionele partijen, zoals bedrijven, overheden en (onderzoeks-)instellingen. Dat is het voornemen van het college van B en W. Het college wil als eerste gemeente in Nederland regelen dat Amsterdammers inzicht hebben hoe, waar en welke gegevens in de openbare ruimte over hen worden verzameld. De gemeente zal de meldingen bijhouden in een sensorregister.

Wethouder Touria Meliani (ICT en Digitale Stad): “Er komen steeds meer camera’s bij in de stad. Als college hebben we als uitgangspunt dat Amsterdammers zich zo veel mogelijk onbespied in de stad moeten kunnen begeven. Met de meldingsplicht en het sensorregister maken we voor iedereen inzichtelijk welke data er over Amsterdammers worden verzameld. En ik hoop ook op meer bewustwording bij hen die deze camera’s en sensoren plaatsen. Dit geldt natuurlijk ook voor de gemeente zelf.”

In de openbare ruimte worden steeds meer data verzameld door de overheid, wetenschaps- en onderzoeksinstellingen en bedrijven. Deze data worden ingezet voor diverse doeleinden, zoals het verbeteren van de openbare ruimte of onderzoek naar drukte en verkeersstromen in de stad. Sensoren meten bijvoorbeeld luchtkwaliteit en verkeersbewegingen. Ook worden camera’s en sensoren ingezet door bedrijven. Wifi-trackers van commerciële partijen pakken bijvoorbeeld signalen op van mobiele telefoons en er zijn gevallen bekend van camera’s in digitale reclameschermen die op basis van de gezichtskenmerken van voorbijgangers een specifieke advertentie toonden. Met de meldingsplicht moeten al deze dataverzamelaars van professionele partijen gemeld worden bij de gemeente, waarbij sensoren die worden ingezet voor openbare orde en opsporing zijn uitgezonderd.

De meldingsplicht is één van de achttien acties die zijn aangekondigd in de Amsterdamse Datastrategie. De gemeente Amsterdam heeft als uitgangspunt dat data alleen worden verzameld als dat nodig is. De meldingsplicht en het register zullen leiden tot meer transparantie over welke data er in de stad verzameld worden en door wie. Door het register kunnen Amsterdammers ook contact zoeken met degene die data verzamelt, of ze kunnen een klacht indienen bij de landelijke toezichthouder, de Autoriteit Persoonsgegevens. Momenteel houdt de gemeente al een register bij. Dat dient als basis voor het register dat uitgebreid zal worden met de apparaten die onder de meldingsplicht vallen. De inspraak voor het voornemen van de meldingsplicht en de registratie in het register begint op 1 maart en ligt ook ter advies voor aan de stadsdelen.