Finnen omarmen MaaS

De Finse Sampo Hietanen introduceerde het concept Mobility as a Service dat je als reiziger via één app kunt vinden, boeken, gebruiken en betalen. Hoe meer gebruikers en mobiliteitsaanbieders elkaar via een MaaS-app treffen, hoe meer zich een ecosysteem vormt, waarin de eigen auto geen voordeel meer biedt. Een gesprek met Ralph de Jong, Nederlands verkeerskundige in Finland. 

Ralph de Jong (40) stapte na de NHTV de vakwereld in met 'een veel grotere interesse in het oude mobiliteitsmanagement dan in de technische kant van het vakgebied'. Deze interesse maakte een schaalsprong naar passie toen hij in 2016 tijdens een Civitas-conferentie in Polen, zijn inmiddels Finse landgenoot Kaj Pyyhtiä, co-founder van MaaS Global, hoorde spreken over het concept Mobility as a Service. 

Zes jaar eerder was De Jong met zijn Finse vrouw verhuisd naar het latere ‘land van MaaS’. “We wonen vlak bij de metropool Helsinki.” En, om een indruk te geven van de landelijkheid: “Hier lopen af en toe herten door de straat.” Ook is het er koud: “As we speak is het -24 graden.” 

De Jong werkte voor ‘de Finse Rijkswaterstaat’, en vervolgens voor de Union of Baltic Cities, maar maakte na een ontmoeting met Hietanen een overstap naar MaaS Global, het moederbedrijf van de intussen succesvolle Finse MaaS-app ‘Whim’ waar, mede na een forse financiële injectie van onder meer Transdev en Toyota (Financial Services), intussen al 30.000 Finse reizigers gebruik van maken. 

“Wat de effecten ervan zijn op het eigen autobezit en op het verkeerssysteem, kunnen we nu nog niet precies zeggen, daarvoor is het gebruik sinds de lancering vorig jaar herfst nog te pril”, zegt De Jong. “Maar we zitten bovenop het monitoren en evalueren van deze effecten. Overigens wijzen discussies op sociale media wel al in de richting van disruptieve effecten, veroorzaakt door minder eigen autobezit en -gebruik.” 

Whim-app 

Ondertussen richt de Jong zijn blik weer op de lage landen sinds hij medio vorig launch manager Benelux voor MaaS Global werd, met als opdracht om de Finse Whim-app ook in de Benelux te introduceren. “Wat we vooral willen bereiken is dat er een ecosysteem ontstaat, met MaaS-providers als extra laag boven de afzonderlijke mobiliteitsdiensten. Belangrijk is dat dit ecosysteem voorziet in een level playing field voor zowel de grootste als ook de kleinste MaaS- en mobiliteitsproviders.” 

De Whim-app is momenteel op drie manieren te gebruiken in Finland: pay as you go, waarmee je via de app toegang krijgt tot mobiliteit, maar de normale kostprijs betaalt per rit. Whim Urban, waarbij je korting krijgt op de ritten die je boekt en een unlimited package waarbij je voor een vast bedrag per maand gebruik kunt maken van al het openbaar vervoer, taxi, huurauto, deelfiets- en binnenkort ook deelauto.” 

In Nederland lijkt de markt nog wat zoekende, maar wordt er wel gewerkt aan integratie met de belangrijkste vervoeraanbieders. In Vlaanderen lijken deze ontwikkelingen wat sneller te gaan. In Nederland kan de Whim-app deels al worden gebruikt voor TCA-taxi-reizen en ov-reizen met Connexxion. Maar meer dan het koppelen van mobiliteitsdiensten aan de Whim-app ziet de Jong het als missie om als pionier in het veld duidelijk te maken wat het belang is van een open MaaS-ecosysteem. 

Gesloten systemen 

“Ook nieuw aan MaaS is dat we ons niet, zoals de traditionele mobiliteitsproviders, richten op de 15 procent van de reizigers die (even) niet met de eigen auto rijdt. Wij durven ons te richten op de 85 procent die een eigen auto heeft en ook vaak met de eigen auto rijdt. Dan moet je dus een alternatief bieden waarbij je voor minder geld een beter leven kunt leiden dan met de eigen auto voor de deur. Voor mobiliteitsaanbieders is het natuurlijk interessant om via MaaS die 85 procent autobezitters aan te vliegen, maar dat betekent dus samenwerken.” 

"In Nederland zou je met de Whim-app het liefst willen aansluiten bij het OV-Chipkaartsysteem, omdat die eigenlijk al een ov-MaaS-dienst biedt, maar technisch gaat dat – vooralsnog – niet lukken. We zullen uiteindelijk uitkomen op een app op je mobiele telefoon.” 

Er zijn nog veel barrières voor de ultieme MaaS-app in de Benelux, zo ervaart de Jong. Met name veroorzaakt door vele gesloten systemen van mobiliteitsproviders, zodat je niet alle diensten (boeken, reizen, betalen) via één app kunt aanbieden. “De Finse overheid heeft dit probleem doorzien en een ‘Transport Act’ in het leven geroepen die mobiliteitsdiensten verplicht om hun data beschikbaar te maken voor gebruik door derden. Dán kun je stappen maken naar een MaaS-ecosysteem.” 

Weekendje Tesla 

“Het mooie van ons concept”, besluit De Jong,” is dat we niet tegen de auto zijn, maar voor een ander gebruik. MaaS kun je zelfs toegang geven tot die auto die je zelf niet kunt kopen. Een weekendje Tesla rijden, zou een mogelijkheid zijn.”   

Wat vinden jullie van zo'n app? Laat je visie erover schijnen op onze LinkedIn-pagina.