Gezonde en toekomstbestendige gebiedsontwikkeling. Kiezen en realiseren - hoe doe je dat? #1

‘We moeten toekomstbestendig ontwikkelen!’ Overheden, corporaties en projectontwikkelaars begrijpen dat maar al te goed. In 2030 moeten we 845.000 woningen extra hebben gebouwd voor een bevolking die dan 18.5 miljoen telt. Daarnaast hebben we een grote opgave in renovatie en transformatie van gebouwen en daarmee gebieden. Dit samen betekent een grootschalige gebiedsontwikkelingsopgave met alles wat daarbij hoort en toekomstbestendig is het toverwoord.

Waar moet je beginnen? Wat ís toekomstbestendigheid? De thema’s vliegen je om de oren; energietransitie, klimaatadaptatie, duurzaam materialengebruik, natuurinclusiviteit, circulariteit, up-cycling en groene mobiliteit om een aantal te noemen. Hoe verhouden al deze thema’s zich tot de verschillende duurzaamheidscertificaten of met de 17 Sustainable Development Goals? Hoe ziet een ‘gezonde’ en ‘inclusieve’ stad eruit? Hoe ontwikkel je nieuwe leefomgevingen in participatie? Want ook dát is een algemene ambitie. Maar liefst tweederde van alle titels van de gemeentelijke coalitieakkoorden bevat het woord ‘samen’.

Anne-Mette Andersen, directeur/eigenaar van AM Landskab, ontwerpbureau voor duurzame leefomgevingen, ziet al langer de strubbelingen bij overheden, corporaties of projectontwikkelaars om alle begrippen uit deze ‘containers’ te ontsluiten, vervolgens de juiste keuzes te maken en dán nog te zorgen dat visies ook echt gerealiseerd gaan worden. Anne-Mette Andersen: “Alleen aan papieren ambities hebben we natuurlijk niets als we onze leefomgeving toekomstbestendig willen maken, met daarbij nóg eens 845.000 nieuwe woningen binnen 10 jaar."

Dat is nou de missie van het integrale ingenieurs- en adviesbureau WSP; onze leefomgeving op alle vlakken toekomstbestendig te maken. Door jarenlange ervaring met projecten in zowel het landelijke gebied als in de bebouwde omgeving zien zij bij de opdrachtgever een steeds sterkere nadruk op het maken van een ‘toekomstbestendige’ gebiedsontwikkeling. Dit betekent ook dat er bij opdrachten steeds meer ruimte en budgetten vrij komen om de verduurzaming een grotere rol te laten spelen. Rob Gerardts en Stefen Werner van WSP zien kansen: “Wat opvalt is, dat de budgetten vaak nog per thema verkokerd zijn en daarmee onvoldoende zijn om zelfstandig een gebiedsontwikkeling of -transformatie te initiëren. Door de belangen te koppelen en budgetten samen te voegen is er vaak veel meer mogelijk."

Ontwerpbureau AM Landskab en adviesbureau WSP hebben elkaar hierin gevonden: “De crux hem zit in deze processen. Wanneer je het proces goed inricht en met elkaar de juiste dialoog kan voeren, is het mogelijk om in alle duurzaamheidsthema’s te sorteren en de opgaven die elkaar kunnen versterken met elkaar te verbinden. Dat geldt ook voor thema’s als een ‘gezonde’ leefomgeving”. WSP heeft verschillende vakdisciplines in huis: bouw, milieu, water, infra en energie. Ze houdt zich steeds meer bezig met ‘het juiste proces’ te doorlopen om daarmee tot een haalbaar resultaat te komen waarin de beoogde duurzaamheidsambities adequaat zijn vertaald. Naast de expertise van WSP vragen dergelijke opdrachten ook verbeeldingskracht richting besturen, bewoners en ondernemers. 

Door aan het begin van het proces de samenwerking tussen ingenieurs en ontwerpers te organiseren kan het meest optimale resultaat worden behaald. Zowel qua techniek en kosten als qua draagvlak voor de zichtbare vertaling naar de buitenruimte. Met steeds het doel voor ogen; een leefomgeving waar iedereen blij van wordt, nu en in de toekomst.

AM Landskab en WSP zien een onderlinge samenwerking als een sleutel tot succes in het aanpakken en doorlopen van alle processtappen voor toekomstbestendige gebiedsontwikkeling. Anne-Mette Andersen: “Samen kunnen we een totaalpakket bieden aan opdrachtgevers binnen de toekomstbestendige gebiedsontwikkeling. We gaan hierbij uit van een wisselwerking tussen lokaal gericht onderzoek, invloed door participatie en het doordenken en verbeelden van de consequenties van duurzaamheidskeuzes. Een verademing en een grote efficiëntieslag in het proces om alle stappen met elkaar en de opdrachtgever te kunnen doorlopen."

Meer hierover in #2 van dit artikel ‘Een 6-stappenplan voor toekomstbestendige gebiedsontwikkeling’.