Projectontwikkelaars kunnen een flinke bijdrage leveren aan natuurinclusief bouwen in Nederland. Toch is het nog lang geen gemeengoed, sterker nog, natuurinclusieve projecten zijn eerder uitzondering dan regel.
Klimaatadaptief en natuurinclusief bouwen speerpunt van Makers Gezonde Leefomgeving
Aannemer Heijmans is koploper op het gebied van natuurinclusief én klimaatadaptief bouwen en draagt dat uit in zijn missie: In 2023 leiden al onze ingrepen tot significante verbetering van de lokale biodiversiteit, klimaatadaptatie en veiligheid.
In het boekje Klimaatadaptief en Natuurinclusief Bouwen laat het bedrijf zien waar het al mee bezig is op dat vlak. “Het is ons verhaal over de natuur binnen onze projecten”, vertelt Harwil de Jonge, directeur bij Heijmans. “Binnen Heijmans zijn wij Makers van de Gezonde Leefomgeving. Dat doen we op basis van drie strategische pijlers: Verbeteren, Verslimmen en Verduurzamen. Onderdeel van Verduurzamen zijn de thema’s Klimaatadaptief en natuurinclusief bouwen. Om onze Bold Statements voor 2023 invulling te geven zetten wij continu stappen en geven wij praktische invulling aan de diverse thema’s in onze projecten. Dit doen we met veel passie, energie en trots. Om deze kennis te delen en te inspireren binnen onze eigen organisatie en daarbuiten, leek het ons begin dit jaar goed om een overzicht te maken van waar we nu staan met het thema Klimaatadaptief en Natuurinclusief bouwen. Dit heeft geleidt tot het boekwerk dat nu voor ligt. Ik ben er erg trots op!” 
Streven naar een gezamenlijke ambitie
Hoeveel ambitie de projectontwikkelaar ook heeft, de opdrachtgever bepaalt uiteindelijk wat er opgeleverd moet worden. Hoe zwaar weegt de stem van de projectontwikkelaar? De Jonge: “Bij de totstandkoming van gebieden zijn vaak meerdere partijen betrokken. Iedere partij heeft zijn of haar eigen belangen, maar het is goed om ook een gezamenlijke ambitie te hebben. In onze rol als gebiedsontwikkelaar kunnen wij gemeenten uitdagen om mee te gaan in het ambitieniveau voor bijvoorbeeld natuurinclusief bouwen en vice versa. Bottleneck zit in veel gevallen in de beheerfase. Daar waar het om tenders gaat, veelal op gebouwniveau, zie je grote verschillen in de uitvraag tussen gemeenten.”
Meer dan vogelkastjes aan de gevel
Heijmans is koploper op het gebied van natuurinclusief bouwen. De Jonge ziet dat collega-ontwikkelaars hun inspanningen ook vergroten. “Het is goed om te constateren dat er steeds meer interesse komt voor natuurinclusief bouwen vanuit de ontwikkelaars. Het is ook hoog tijd dat partijen zien welke noodzaak er is om over te gaan tot natuurinclusief bouwen en dat de tijd daar nu rijp voor is met de bouwopgave waar we nu voor staan. Belangrijk is wel dat natuurinclusief bouwen onderdeel wordt van de ontwikkelopgave en dus van de processen. Het werkt niet om bij afronding van een ontwerp nog wat vogelkastjes aan de gevel te spijkeren. Natuurinclusief bouwen gaat over gezonde ecosystemen en dus over groen-blauwe structuren die ontworpen moeten worden.”
Onderdeel van elke nieuwe gebiedsontwikkeling
Volgens De Jonge is er, ondanks alle goede initiatieven, nog veel werk te doen. “De vraag is of nut en noodzaak van natuurinclusief bouwen wel echt gevoeld worden. Het is in mijn beleving op dit moment te vrijblijvend. Er is geen norm om te komen tot natuurinclusief bouwen en bij veel partijen ontbreekt de kennis en ervaring. Maak natuurinclusief bouwen onderdeel van elke nieuwe (gebieds)ontwikkeling.” Een integrale aanpak is volgens De Jonge de sleutel. “Gezonde Leefomgevingen vragen om een integrale benadering vanuit een drietal domeinen: het sociale domein, het ruimtelijke domein en het natuurlijke domein. Vanuit dit perspectief is het goed om te komen tot een ‘nul-situatie’, hoe is het nu? En een ‘toekomstige situatie’, waar willen we naar toe, wat is onze ambitie? Ga hierover in gesprek met de betreffende stake-holders en geef hier invulling aan gedurende het ontwikkeltraject, tijdens de realisatie en in de gebruiksfase.”
Inspiratiemagazine Natuurinclusief Bouwen
Dit artikel verscheen in het Inspiratiemagazine Natuurinclusief Bouwen. We weten dat we ruimte moeten maken voor de natuur. Het is tijd voor de 2e stap; van droom tot daad, van ontwerp tot uitvoering. In dit magazine ontmoet je koplopers en inspiratoren om je bij die stap op weg te helpen.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Natuurinclusief architectenbureau DELVA is Architect van het Jaar
11 nov 2021 3 minDELVA Landscape Architecture & Urbanism is op woensdag 10 november verkozen tot Architect van het Jaar.…
'Natuurinclusief bouwen zou normaal moeten zijn'
9 nov 2021 3 minOndernemer Maurits Groen is op 18 november dagvoorzitter van Congres Natuurlijk. Naast dat hij de deelnemers…
‘Het maken van andere ontwerpkeuzes vraagt om lef’
1 nov 2021 6 minHarwil de Jonge, directeur van Heijmans, is één van de keynotesprekers tijdens het NCBOR op 25 november in…
Natuurinclusief lichtplan voor iconische brug over Weerwater Almere
1 nov 2021 5 minTussen het Lumièrepark en de toekomstige Floriadewijk in Almere is afgelopen maand een 430 meter langer brug…
Natuurinclusief Bouwen: waarom zou je het niet doen?
25 okt 2021 1 minVanuit alle overheidslagen kunnen stappen gezet worden voor natuurinclusief bouwen, uiteraard ook op…
Schrijf mee aan het Woordenboek Natuurinclusief Bouwen
25 okt 2021 1 minNatuurinclusief bouwen doen we samen. Toch begrijpen bestuurders, beleidsmakers, bewoners, aannemers,…
‘Gelukkiger uit het gebied komen dan toen je er aankwam’
25 okt 2021 9 minOp 16 september vond de tweede bijeenkomst voor de natuurinclusieve ontwikkeling van Schiphol Trade Park samen…
Steden Zuid-Holland moeten vergroenen
18 okt 2021 3 minZuid-Hollandse steden moeten de komende decennia flink groener worden. Dat hebben het ministerie van LNV,…
Reactie toevoegen